domingo, 19 de julho de 2009

El enriquecimiento del Misal Romano clásico y los cuatro prefacios "pro aliquibus locis"




El Missale Romanum no es un libro litúrgico fosilizado en un determinado estadio del desarrollo del rito romano, como muchos parecen pensar. Se trata de un libro vivo que –dentro de los límites necesarios impuestos por san Pío V al codificarlo en 1570– ha experimentado no pocos cambios a lo largo de sus cuatro siglos de vigencia indiscutida en la Iglesia Occidental, de modo que la editio typica de 1962 promulgada por el beato Juan XXIII presenta cambios considerables respecto de la editio princeps (adición del nombre del glorioso patriarca San José en el canon, nuevos prefacios y festividades, total remodelación de la Semana Santa, cambios de rúbricas, modificaciones en el calendario, adopción de una nueva notación gregoriana, etc.).

El papa Benedicto XVI, al liberalizar el rito romano al que llama extraordinario, sabiamente fijó como normativo el Misal de 1962 y no las siguientes ediciones (de 1965 y 1967), que han de considerarse no como una normal evolución del Missale Romanum codificado por San Pío V, sino como reformas preliminares en vista al Missale Romanum promulgado por Pablo VI (forma ordinaria del rito romano de la Santa Misa). Con ello se pone el usus antiquior al abrigo de las mismas controversias y la hermenéutica de ruptura respecto de la tradición litúrgica de la Iglesia que se manifestaron justo inmediatamente después de 1962 y que provocaron una verdadera revolución en el culto católico.

Sin embargo el propio papa Ratzinger ha querido que el Misal clásico pueda ser objeto de enriquecimiento, como lo fue normalmente en el pasado, y pueda beneficiarse de los aportes positivos del usus novior. Por ello, en la Carta a los Obispos que acompaña el motu proprio Summorum Pontificum establece claramente: “en el Misal antiguo se podrán y deberán inserir nuevos santos y algunos de los nuevos prefacios”. Es natural que la devoción de muchos católicos quiera nutrirse durante la Santa Misa con el ejemplo y la intercesión de relevantes santos modernos o recientemente canonizados. También es verdad que una mayor variedad de prefacios ayuda a profundizar en los tiempos litúrgicos y misterios, sobre todo en aquellos que en el Misal del beato Juan XXIII no lo tienen aún proprio (como por ejemplo, Adviento, Septuagésima, Santísimo Sacramento, Santos Patronos), Sin embargo, esto parece que aún tardará en llevarse a cabo.

Lo que sí puede comenzar a utilizarse es una serie de cuatro prefacios aprobados por la entonces Sagrada Congregación de Ritos y que fueron insertados bajo el apartado pro aliquibus locis en la última edición del Misal clásico impresa por la editorial Pustet de Ratisbona en 1963. Como se sabe, las concesiones pro aliquibus locis suelen hacerse con largueza, de modo que puedan aprovecharse de ellas quienquiera siempre que se respeten rúbricas y calendario. Para utilidad de nuestros lectores, insertamos a continuación los cuatro prefacios indicados.






PRAEFATIONES
PRO ALIQUIBUS LOCIS


PRAEFATIO DE ADVENTU

Vere dignum et iustum est, aequum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine, sancte Pater, omnípotens aetérne Deus: per Christum Dóminum nostrum. Quem pérdito hóminum géneri Salvatórem miséricors et fidélis promissísti: cuius véritas instrúere ínscios, sánctitas iustificáret ímpios, virtus adiuváret infírmos. Dum ergo prope est ut véniat quem missúrus es, et dies affúlget liberatiónis nostrae, in hac promissiónum tuárum fide, piis gáudiis exsultámus. Et ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus, cumque omni milítia coeléstis exércitus, hymnum glóriae tuae cánimus, sine fine dicéntes: Sanctus...



PRAEFATIO DE SANCTISSIMO SACRAMENTO

Vere dignum et iustum est, aequum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine, sancte Pater, omnípotens aetérne Deus: per Christum Dóminum nostrum. Qui remótis carnálium victimárum inánibus umbris, Corpus et Sánguinem suum nobis in sacrifícium commendávit: ut in omni loco offerátur nómini tuo, quae tibi sola complácuit, oblátio munda. In hoc ígitur inscrutábilis sapientiae, et imménsae caritátis mystério, idípsum quod semel in Cruce perfécit, non cessat mirabíliter operári, ipse ófferens, ipse et oblátio. Et nos, unam secum hóstiam effectos, ad sacrum ínvitat convívium, in quo ipse cibus noster súmitur, recólitur memória Passiónis eius, mens implétur grátia, et futúrae glóriae nobis pignus datur. Et ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus, cumque omni milítia coeléstis exércitus, hymnum glóriae tuae cánimus, sine fine dicéntes: Sanctus...


PRAEFATIO DE OMNIBUS SANCTIS ET SS PATRONIS
Vere dignum et iustum est, aequum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine, sancte Pater, omnípotens aetérne Deus: qui glorificáris in concílio Sanctórum, et eórum coronándo mérita, corónas dona tua: qui nobis eórum praebes, et conversatióne exémplum, et communióne consórtium, et intercessióne subsídium: ut tantam habéntes impósitam nubem téstium, per patiéntiam currámus ad propósitum nobis certámen, et cum eis percipiámus immarcescíbilem glóriae corónam. Per Iesum Christum Dóminum nostrum, cuius sánguine ministrátur nobis intróitus in aetérnum regnum. Per quem maiestátem tuam treméntes adórant Angeli, et omnes spírituum coeléstium chori sócia exsultatióne concélebrant. Cum quibus et nostras voces, ut admítti iúbeas, deprecámur, súpplici confessióne dicéntes: Sanctus...


PRAEFATIO IN DEDICATIONE ECCLESIAE

Vere dignum et iustum est, aequum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine, sancte Pater, omnípotens aetérne Deus: Qui hanc oratiónis domum, quam aedificávimus, bonórum ómnium largítor inhábitas, et Ecclésiam, quam ipse fundásti, incessábili operatióne sanctíficas. Haec est enim vere domus oratiónis, visibílibus aedifíciis adumbráta, templum habitatiónis glóriae tuae, sedes incommutábilis veritátis, sanctuárium aetérnae caritátis. Haec est arca, qui nos a mundi eréptos dilúvio, in portu salútis indúcit. Haec est dilécta et única sponsa, quam acquisívit Christus sánguine suo, quam vivíficat Spíritu suo, cuius in sinu renáti per grátiam tuam, lacte verbi páscimur, pane vitae roborámur, misericórdiae tuae subsídiis confovémur. Haec fidéliter in terris, Sponso adiuvánte, mílitat, et perénniter in caelis, ipso coronánte, triúmphat. Et ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus, cumque omni milítia coeléstis exércitus, hymnum glóriae tuae cánimus, sine fine dicéntes: Sanctus...
fonte: Roma aeterna